บทความ

วิกฤตทางธรรมชาติและระบบนิเวศเริ่มมีความรุนแรงมากขึ้นในโลกยุคโลกเดือด จากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อธุรกิจที่พึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติเป็นหลักอย่างรุนแรงในระยะยาวได้ หากไม่ช่วยกันรักษาความหลากหลายทางชีวภาพอย่างจริงจัง

สถานการณ์น้ำท่วม และสึนามิโคลนที่เกิดขึ้นในเชียงราย สะท้อนถึงระบบการรับมือที่ยังไม่ดีพอ และการตกอยู่ในวังวนของภัยพิบัติใหญ่มานานนับสิบปี ทำให้การพัฒนาเติบโตของ “เชียงราย” ถูกบั่นทอน “รศ.สุทธิศักดิ์ ศรลัมพ์” เสนอ 3 แนวทาง ทำให้เมืองปลอดภัย และเดินหน้าพัฒนาศักยภาพทางเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวได้มากขึ้น

การประชุม COP29 ยังเผชิญกับความท้าทายว่าจะประสบความสำเร็จแค่ไหน จากการเปลี่ยนแปลงการเมืองในประเทศพัฒนาแล้ว แต่ก็ก็คาดว่าจะมีความคืบหน้าในการกำหนดเป้าหมายทางการเงิน เพื่อช่วยเหลือประเทศกำลังพัฒนา และคาดว่าจะผลักดันด้านพลังงานไฮโดรเจน

ชัยชนะของโดนัลด์ ทรัมป์ ในการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ทำให้เกิดความกังวลว่านโยบายของสหรัฐจะไปขัดขวางความพยามของหลายประเทศทั่วโลกในการ่วมกันแก้ปัญหาโลกร้อน แต่ไม่ว่าทรัมป์จะดำเนินนโยบายอย่างไร อุณหภูมิเฉลี่ยของโลกในปี 67 อาจข้ามจุดเปลี่ยนสำคัญ เมื่ออุณภูมิเฉลี่ยสูงกว่าก่อนยุคอุตสาหกรรม 1.5 °C

ภาคใต้กำลังเข้าสู่ฤดูฝนในเดือน พ.ย.นี้ สามเดือนนับจากนี้เป็นช่วงที่ต้องเฝ้าระวัง น้ำท่วมฉับพลัน น้ำป่าไหลหลากและดินถล่ม การเตรียมความพร้อมรับมือจึงต้องเริ่มตั้งแต่วันนี้ ชุมชนจะต้องตอบ 3 คำถามให้ได้ หนีเมื่อไร? หนีอย่างไร? หนีไปไหน? และภาคีเครือข่ายต้องช่วยสร้างกลไกสนับสนุนให้พวกเขาเข้มแข็ง

โลกเดือด หรือ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจะมาเร็วขึ้น คาดว่าในปี 2570 อุณหภูมิโลกจะแตะระดับ 1.5 องศาเหนือระดับก่อนยุคอุตสาหกรรม ทำให้ส่งผลกระทบรุนแรงและบ่อยขึ้น แต่ในแง่การค้าขาย จะได้รับผลกระทบมากขึ้นจากมาตรการต่าง ๆ ที่จะออกมาแก้ปัญหาโลกร้อน

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศส่งผลกระทบชัดเจนและรุนแรงมากขึ้นเรื่อย ๆ จนมีการตั้งชื่อให้กับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นว่าเรากำลังก้าวสู่ "ยุคโลกเดือด" ซึ่งจากน้ำท่วมรุนแรงในภาคเหนือในปีนี้ ชี้ให้เห็นว่าผลกระทบรุนแรงและไม่อาจคาดการณ์ได้ แต่หน่วยงานของรัฐยังขาดแผนรับมืออย่างแท้จริง นอกจากแก้ปัญหาเฉพาะหน้า

กลุ่มประเทศอาเซียนได้ยกระดับเพื่อรับมือกับปัญหาโลกร้อน โดยการตั้งศูนย์อาเซียนด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เพื่อสนับสนุนข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศให้ประเทศสมาชิกอาเซียน

จากภาวะฝนตกหนักในจังหวัดภาคเหนือและเกิดอุทกภัยในหลายจังหวัด ทำให้เกิดความกังวลว่าสถานการณ์จะซ้ำรอยมหาอุทกภัยในปี 2554 แต่ความเห็นและการคาดการณ์ของหน่วยงานต่าง ๆ ยังมีความแตกต่างกัน โดยเฉพาะปรากฏการณ์ลานีญา และยิ่งปรากฏการณ์โลกร้อน ทำให้การคาดการณ์อย่างแม่นยำมีความเป็นไปได้ยากขึ้น

ธนาคารโลก (World Bank) เตรียมเสนอรัฐบาลไทยตั้งหน่วยงาน CME รวบรวมคาร์บอนเครดิตไทยส่งขายต่างประเทศ หวังกระตุ้นเปลี่ยนพฤติกรรมคนไทยลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกมากขึ้น และบรรลุเป้าหมาย Net Zero ไวขึ้น

ลดก๊าซเรือนกระจกเป็นศูนย์ภายในปี 2065 แม้จะยังช้ากว่าประชาคมโลกอยู่หลายปี แต่รัฐบาลจะต้องดำเนินการอย่างจริงจัง ก่อนถูกกีดกันทางการค้าโลก เนื่องจากประเทศที่มีเป้า Net zero มีแนวโน้มเลือกทำการค้ากับประเทศที่มีเป้า Net zero ใกล้เคียงกัน

งานวิจัยพบว่า 462 บริษัททรงอิทธิพลทั่วโลก มีประสิทธิภาพลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้เพียง 24% จากคะแนนวัดผลของ WBA (World Benchmarking Alliance) และการเปลี่ยนผ่านที่เป็นธรรมของบริษัทเหล่านี้ยังอยู่ในเกณฑ์ที่ต่ำ ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่กำลังเป็นปัญหาทั่วโลก

เปลี่ยนรัฐบาลมาหลายชุด แต่ยังไม่มีรัฐบาลไหนให้ความสนใจผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอย่างจริงจัง โดยเฉพาะการคาดการณ์ว่ากรุงเทพมหานครจะได้รับผลกระทบติด 1 ใน 10 ของเมืองที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดจากน้ำท่วม เมื่อกรุงเทพฯเสี่ยงจมน้ำ และ “โลกเดือด” ไม่ใช่แค่วลีสนุกปาก

ภาคประชาชนและนักวิชาการ ส่งจดหมายเปิดผนึกถึงนายกรัฐมนตรี ระบุการประชาพิจารณ์แผนผลิตไฟฟ้าฉบับใหม่ PDP2024 รับฟังความเห็นไม่รอบด้าน จำกัดการมีส่วนร่วมประชาชน และเสี่ยงค่าไฟแพงขึ้น เพราะคาดการณ์ความต้องการไฟฟ้าสูงเกินจริง

สัญญาณเตือนกระทบจากเอลนีโญ ผลผลิตภาคเกษตรที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศลดลงถ้วนหน้า ทั้งสาขาพืชและประมง ส่งผลให้จีดีพีไตรมาส 2 ปี 2567 ติดลบ แต่คาดว่าครึ่งปีหลังดีขึ้นจากเอลนีโญสิ้นสุดลง

การรับรู้ของคนทั่วไปเกี่ยวกับสถานการณ์สิ่งแวดล้อมเลวร้ายลงทุกปี แต่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติฯรายงานสถานการณ์สิ่งแวดล้อมของไทยในปีที่ผ่านมา กลับระบุว่าดีขึ้นและทรงตัว ไม่มีด้านใดที่เลวร้ายลง

คาดแผน PDP ฉบับใหม่ (2024) และแผนการผลิตไฟฟ้าของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) จะเริ่มมีการใช้ไฮโดรเจนเป็นพลังงานผลิตไฟฟ้าในปี 2030 และช่วยหนุนให้มูลค่าไฮโดรเจนคาร์บอนต่ำปรับตัวเพิ่มขึ้นราว 8 หมื่นล้านบาทในปี 2050

หลังจากที่รอคอยกันมานานถึง 6 ปี ในที่สุด ในเดือนมิถุนายน 2567 “แผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศ” ฉบับใหม่หรือ PDP2024 ที่เป็นหนึ่งในห้าแผนของแผนพลังงานชาติหรือ National Energy Plan: NEP (ซึ่งประกอบด้วยห้าแผนคือ Gas Plan, Oil Plan, AEDP, EEP, and PDP) ก็กำลังจะคลอดออกมาบังคับใช้จริงภายในปี พ.ศ. 2567

ร่างแผน PDP 2024 คาดว่าจะมีเม็ดเงินลงทุนโครงสร้างพื้นฐานไฟฟ้ารวมกว่า 1 ล้านล้านบาท เน้นเทคโนโลยีช่วยค่าไฟให้เหมาะสม พร้อมสร้างสมดุลทั้งด้านความมั่นคง ราคา สิ่งแวดล้อม ให้ตอบโจทย์การลดการปล่อยคาร์บอน เพื่อบรรลุเป้าหมายลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจาก

ครม.ไฟเขียวร่างบันทึกว่าด้วย "กลไกเครดิตร่วม" ระหว่างรัฐบาลไทย-ญี่ปุ่น หลังดำเนินการมาตั้งแต่ปี 2558 โดยไทยได้รับการสนับสนุนทางการเงิน ในขณะที่ต้องโอนคาร์บอนเครดิตให้กับญี่ปุ่น 50%

ประเทศไทยเดินหน้ามุ่งสู่ความเป็นกลางทางคาร์บอน โดยลดจัดหาเชื้อเพลิงฟอสซิลในแผน PDP 2024 หันมากเพิ่มสัดส่วนพลังงานหมุนเวียนมากขึ้น ผู้เชี่ยวชาญชี้ก๊าซธรรมชาติที่ใช้ในการผลิตไฟฟ้าจะต้องลดลงเหลือน้อยกว่า 20% ในค.ศ. 2050 หรือ พ.ศ 2593

ท่ามกลางอุณหภูมิโลกที่เริ่มเดือดมากขึ้นจากฝีมือมนุษย์ ตลาดหลักทรัพย์ฯ พัฒนา SET Carbon ระบบเปิดเผยข้อมูลการจัดการก๊าซเรือนกระจกของบริษัทจดทะเบียน เพื่ออำนวยความสะดวกนักลงทุน และหน่วยงานต่าง ๆ

การผลิตเสื้อก็มีส่วนทำลายธรรมชาติ พบปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในสัดส่วน 6-8% ของทั้งโลก จากกระบวนการผลิตตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ และคาดว่าการเจริญเติบโตของฟาสแฟชั่น จะมีเสื้อผ้าถูกทิ้ง 134 ล้านตันต่อปีภายในสิ้นทศวรรษนี้

ทำความรู้จัก คาร์บอนเครดิต กลไกที่จะดึงภาคเอกชนร่วมให้ปรับเปลี่ยนการดำเนินธุกิจที่ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เพื่อบรรเทาสภาวะโลกร้อนให้ดีขึ้นในอนาคต

คาร์บอนเครดิตสามารถนำไปซื้อขายแลกเปลี่ยนได้ อาจสร้างรายได้และกำไรให้กับธุรกิจ แต่การสะสมคาร์บอนเครดิตจะต้องมาจากโครงการคาร์บอนเครดิตที่ได้รับการรับรองจาก T-VER โดยจะมีต้นทุนในการดำเนินการ ประเมิน และรับรองคาร์บอนเครดิต

ไทยเสี่ยงเจอภัยแล้งสลับกับน้ำท่วมฉับพลันที่รุนแรงมากขึ้นในแต่ละปี เนื่องจากวิกฤตสภาพอากาศสุดขั้ว นักวิจัยวิจัยเศรษฐกิจป๋วยฯ ชี้จะกระทบเศรษฐกิจไทยในทุกภาคส่วนตั้งแต่รากหญ้าไปจนถึงระดับบน เตือนทุกฝ่ายร่วมกันลดปล่อยก๊าศเรือนกระจก และปรับตัวเพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

ธปท.ชี้ไทยต้องเริ่มปรับตัวภาคธุรกิจให้ลดก๊าซเรือนกระจกเป็นศูนย์ ป้องกันตกขบวนการค้าโลก พร้อมให้สถาบันการเงินพัฒนาผลิตภัณฑ์สินเชื่อสีเขียวให้ครอบคลุมธุรกิจ SMEs ที่ถือเป็นกระดูกสันหลังของเศรษฐกิจ

สภาพอากาศของประเทศไทยกำลังเข้าสู่ช่วงเปลี่ยนผ่าน จากเอลนีโญ ไปสู่ลานีญา หรือเรียกว่า "เอนโซ่" คาดว่าสภาพอากาศยังร้อนกว่าค่าเฉลี่ยเมื่อครั้งเจอปรากฏการณ์เอลนีโญรุนแรง และอาจจะเผชิญกับน้ำท่วม จากปริมาณฝนมากกว่าปกติ

ร่างการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ที่รัฐบาลไทยกำลังจะผลักดันออกมา อย่างน้อยคาดว่าจะเสนอครม.กลางปีนี้ คาดจะส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจ ภาคอุตสาหกรรมและการดำรงชีวิตของคนเราในชีวิตประจำวัน เพราะเราต่างมีราคาที่ต้องจ่าย หากต้องบรรเป้าหมายแก้ปัญหาโลกร้อน

จากสภาพอากาศร้อนอบอ้าวในปีนี้ เป็นผลจากคลื่นความร้อนกระหน่ำเอเชียในหลายประเทศ จึงเป็นสัญญาณเตือนว่า "สภาพอากาศสุดขั้ว" ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป ทั้งภัยแล้ง ไฟป่า น้ำท่วมและพายุ อาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา แต่คำถามก็คือ ไทยมีแผนรองรับเรื่องเหล่านี้แค่ไหน

การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศที่รวดเร็วเป็นปัจจัยหลักให้โลกอุณภูมิร้อนขึ้น และส่งผลกระทบทั่วโลกในหลายด้าน โดยเฉพาะประเทศไทยที่มีพื้นที่ติดชายทะเลและเสี่ยงต่อน้ำท่วม ธนาคารโลกคาดหากไทยไม่เตรียมรับมืออาจทำให้เศรษฐกิจถดถอย 20-30% ภายในปี 2593

คณะรัฐมนตรีเห็นชอบในหลักการ ร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการดำเนินงานด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ตามที่กระทรวงทรัพยากรฯ เสนอ ตามการปรับโครงสร้างใหม่ ตั้ง "กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม" และเพิ่มอำนาจหน้าที่บอร์ดกนภ. ในการออกเกณฑ์และวิธีการจัดการคาร์บอนเครดิต

ธปท.จับมือแบงก์พาณิชย์ ตั้งเป้าหมายผลักดันธนาคารออกผลิตภัณฑ์การเงินสำหรับกลุ่มลูกค้าที่พร้อมปรับตัวไปสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน คาดออกในช่วงต้นไตรมาส 3 ของปี 2567 และหวังว่าจะเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญที่สร้างแรงจูงใจให้ภาคธุรกิจในวงกว้างเกิดการปรับตัว เพื่อบรรลุเป้าหมายด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของไทย

โรงแรมไทยกำลังปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงกว่าค่าเฉลี่ยในภูมิภาคเอเชีย ท่ามกลางกระแสแก้ปัญหาโลกร้อนในหลายประเทศ แม้ไม่ได้มีกฎกติกาบังคับให้โรงแรมต้องเปลี่ยนแปลงแนวทางการดำเนินงาน แต่ก็มีแรงการกระตุ้นในทางอ้อมที่มาจากความต้องการของกลุ่มลูกค้า ซึ่งถือเป็นความท้าทายของธุรกิจ

โลกร้อนทุบสถิติ อุณหภูมิพื้นผิวโลกในเดือนม.ค. 2567 เป็นเดือนที่ร้อนที่สุดตั้งแต่มีการบันทึก สูงกว่ายุคก่อนอุตสาหกรรม 1.5°C เป็นเวลา 12 เดือน กรีนพีซเรียกร้องลดปล่อยแก๊สเรือนกระจากทันที โดยเฉพาะบริษัทน้ำมันยักษ์ใหญ่ของโลก

โลกร้อน หรือ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ กำลังส่งผลกระทบมากกว่าเรื่องอากาศร้อนจัดและการเปลี่ยนแปลงฤดูกาล แต่กำลังคุกคามถึงสุขภาพของคนไทย เมื่อพบว่าในปีที่ผ่านมา ไข้เลือดออกและไข้มาลาเรีย ระบาดหนักในเอเชีย รวมถึงไทย

มารู้จักกับแนวคิด “การออกแบบกลไก (Mechanism Design)” เป็นเครื่องมือที่นำมาใช้ออกแบบกลไกหรือวิธีการเพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่สังคมตกลงกันหรือผู้กำหนดต้องดำเนินการ ยึดเป้าหมายมากกว่าวิธีการ โดยผู้มีส่วนได้เสียยอมรับและเชื่อมั่น

มลพิษทางอากาศที่ปล่อยจากภาคอุตสาหกรรม คือ สารที่เกิดจากการใช้เชื้อเพลิง ประกอบไปด้วยก๊าซ ฝุ่นละออง ควันดำ โลหะหนัก สารอินทรีย์ระเหยง่าย และสารไดออกซิน เป็นต้นมูลนิธิบูรณะนิเวศ ได้รวบรวมข้อมูลอันตรายจากสารพิษเหล่านี้ ในความ เรื่อง “PM 2.5 กับอุตสาหกรรม ตอนที่ 3: สารมลพิษทางอากาศกับผลกระทบแสนอันตราย”

ก่อนที่ประเทศไทยจะตื่นตัวกับปัญหาฝุ่น PM2.5 อย่างทุกวันนี้ ในอดีตเคยมีปัญหามลพิษที่กระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนในพื้นที่โรงงานอุตสาหกรรมมาก่อน มูลนิธิบูรณะนิเวศ ได้นำเสนอ 3 กรณีมลพิษทางอากาศจากภาคอุตสาหกรรม ผ่านบทความ PM 2.5 กับอุตสาหกรรม ตอนที่ 2: กรณีมลพิษอากาศอุตสาหกรรมในตำนาน

นายกฯ ปาฐกถาพิเศษงาน Sustainability Forum 2024 เรื่อง COP28 เผย ไทยมีพลังงานสะอาดเป็นจุดแข็งดึงดูดนักลงทุนมาลงทุนในไทย เล็งประกาศเพิ่มพลังงานทดแทนเป็น 50% พร้อมตั้งเป้าลดค่าไฟอยู่ที่ 4.1 บาทต่อหน่วย

Policy Watch ชวนดูข้อสรุปที่เกิดขึ้นในเวที COP26 และ 27 รวมถึงจุดยืนของประเทศไทยในการแสดงความร่วมมือเพื่อนำไปสู่เป้าหมายการลดอุณหภูมิโลก ซึ่งล้วนมีผลสืบเนื่องต่อมายังเวที COP28 โดยเฉพาะเป้าหมายในการลดอุณหภูมิโลกและการจัดตั้งกองทุน Loss and Damage Fund

นโยบายสิ่งแวดล้อมแทบทุกรัฐบาล มักมีความสำคัญในลำดับรองหรือไม่ก็เป็นส่วนหนึ่งของเป้าหมายการฟื้นฟูเศรษฐกิจ แต่ในภาวะที่ทั่วโลกกำลังเข้าสู่ยุค “โลกเดือด” และเกิด “ความแปรปรวน” ยากที่จะคาดการณ์ ดังนั้นจึงถึงเวลาที่ต้องให้ความสำคัญกับเรื่องสิ่งแวดล้อมอย่างจริงจัง