"ข้อมูล" เป็นจุดเริ่มต้นสู่การสร้างนโยบายสาธารณะที่ตอบโจทย์ตรงจุด แต่ในทางปฏิบัติยังมีอุปสรรคและข้อจำกัดที่ต้องแก้ไข ตั้งแต่การจัดเก็บข้อมูลไปจนถึงระดับปฏิบัติ วงเสวนาชวนระดมความคิด ร่วมกันหากลไกให้ทุกภาคส่วนแบ่งปันข้อมูลเพื่อการวิจัยและพัฒนา พร้อมยกระดับการรักษาความปลอดภัย
กระแสการเมืองส่งคนนั่งบอร์ดแบงก์ชาติ ไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่เคยเกิดขึ้นมาแล้วในอดีต "สมชัย จิตสุชน" อดีตกนง.มองว่าหากการเมืองส่งคนเข้ามา มีความเสี่ยงมากขึ้นจากความเชื่อมั่น แม้อาจไม่ถึงขั้นหายนะ ขึ้นกับการทำงานมากกว่า หากยึดหลักตามมาตรฐานวิชาชีพและมองระยะยาว
การทำนโยบายที่เน้นประชานิยมเอาใจประชาชน สะท้อนถึงปัญหา "การมองสั้น" ของรัฐบาล และกำลังสร้างปัญหาให้ไทยในอนาคต โดยเฉพาะรายได้รัฐบาลของที่มีแต่ลดลง แต่กลับยังสร้างภาระหนี้เพิ่มมากขึ้น มีความเสี่ยงหนี้สาธารณะเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง
ไทยเป็นประเทศที่เจอกับภาวะภัยแล้งและน้ำท่วมทุกปี แต่การบริหารจัดการน้ำกลับยังไม่มีประสิทธิภาพ จึงถือเป็นโอกาสอันดีที่จะนำปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น มาเป็นบทเรียนแก้ไขรับมือภัยพิบัติที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ท่ามกลางความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่จะรุนแรงมากขึ้น
ลดก๊าซเรือนกระจกเป็นศูนย์ภายในปี 2065 แม้จะยังช้ากว่าประชาคมโลกอยู่หลายปี แต่รัฐบาลจะต้องดำเนินการอย่างจริงจัง ก่อนถูกกีดกันทางการค้าโลก เนื่องจากประเทศที่มีเป้า Net zero มีแนวโน้มเลือกทำการค้ากับประเทศที่มีเป้า Net zero ใกล้เคียงกัน
ซอฟต์พาวเวอร์ ต้องใช้เวลายาวนานหลายสิบปีกว่าจะประสบความสำเร็จ ผ่านนโยบายและยุทธศาสตร์ระยะยาว ไทยควรเรียนรู้แนวคิดและเคล็ดลับจากประเทศต้นแบบอย่าง สหรัฐฯ เกาหลี และญี่ปุ่น เพื่อย่นเวลาสร้างซอฟต์พาวเวอร์ให้สำเร็จเร็วขึ้น
นโยบายสาธารณะ หรือนโยบายรัฐบาลได้รับความสนใจมากขึ้นเรื่อย ๆ และยิ่งการเมืองยุคประชานิยม"สุดขั้ว" อาจสร้างความเสียหายอย่างคาดไม่ถึง ศาสตราจารย์มิ่งสรรพ์ ขาวสอาด นักเศรษฐศาสตร์ ในฐานะประธานมูลนิธิสถาบันศึกษานโยบายสาธารณะ ให้มุมมองว่าทำไมเราต้องสนใจ และวิจารณ์หลายนโยบายของรัฐบาลว่าทำไมไม่สมเหตุสมผล
สัญญาณเตือนวิกฤตทางการคลัง ย้อนดูการจัดเก็บรายได้ของรัฐบาลลดลงต่อเนื่องในช่วง 10 ปี ที่ผ่านมา ท่ามกลางรายจ่ายประจำที่เพิ่มมากขึ้นจากสวัสดิการข้าราชการและสังคมสูงอายุ กำลังเสี่ยงกลายเป็นวิกฤตการคลังครั้งใหญ่ของไทยในอนาคตอันใกล้
นายกรัฐมนตรี แถลงงบประมาณปี 68 เสนอต่อสภาฯ 3.75 ล้านล้านบาท กู้ขาดดุลเพิ่มอีก 8.65 แสนล้านบาท มีเป้าหมายให้เศรษฐกิจไทยเติบโตได้เต็มศักยภาพ ยันฐานะการเงินการคลังยังแข็งแกร่ง หนี้สาธารณะแตะ 63.37% ใกล้กรอบเพดานมากขึ้น
ในต่างประเทศมีการทำซอฟพาวเวอร์อย่างจริงจังมาตั้งแต่ยุคสงครามโลก และก่อตั้งประเทศ ซึ่งอาจเป็นตัวอย่างให้ไทยในการขับเคลื่อนซอฟพาวเวอร์ที่ถือเป็นนโยบายหลักของรัฐบาลที่กำลังผลักดันอย่างเต็มที่ แต่อาจผิดทาง และกำลังเสียงบประมาณอย่างสูญเปล่า
สภาพัฒน์ เผยผลสำรวจคนไทยส่วนใหญ่ไม่ยื่นแบบแสดงรายการภาษีฯ และมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับภาษีอยู่ในระดับต่ำ ขณะที่ส่วนมากมองว่าสวัสดิการรัฐที่ได้ไม่คุ้มค่ากับภาษีที่จ่าย หากได้สวัสดิการดีขึ้นก็จะเต็มใจเสียภาษี
สศช.เผยฐานะการคลังไทยครึ่งปีงบประมาณ 67 รัฐเก็บรายได้ต่ำกว่าเป้าหมาย 2.3% เหตุมาตรการลดภาษีน้ำมัน แต่ยังกู้เงินมากขึ้น หนุนหนี้สาธารณะเพิ่มขึ้น 63.4% ขยับใกล้กรอบเพดาน
มูดี้ส์จัดอันดับความน่าเชื่อถือของไทยมี "เสถียรภาพ" แต่ยังกังวลการบริหารจัดการหนี้ แม้ไม่ห่วงเรื่องความสามารถในการชำระหนี้ เช่นเดียวกับสถาบันการจัดอันดับอื่น ที่ประเมินว่าไทยยังไม่มีปัญหาการชำระหนี้ในระยะสั้น ท่ามกลางการขยายตัวเศรษฐกิจในเกณฑ์ต่ำ
การขึ้นค่าแรงขั้นต่ำ 400 บาททั่วประเทศของรัฐบาลอาจทำได้ไม่ง่าย เพราะมีเสียงคัดค้านอย่างหนักจากภาคเอกชน สะท้อนถึงปัญหาในด้านเสถียรภาพทางการเมือง ขาดความเชื่อมั่นจากประชาชน
ครม.รับทราบผลการดำเนินการพิจารณา 4 ข้อของคณะกรรมการนโยบายดิจิทัลวอลเล็ตตามข้อเสนอแนะของป.ป.ช. แต่ยังมีอีกหลายประเด็นยังไม่ได้พิจารณา
บอร์ดกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง มีมติขึ้นราคาดีเซล 50 สต./ลิตร หลังหมดมาตรการลดภาษี เตรียมจ่อขึ้นแบบขั้นบันได เหตุกองทุนแบกหนี้จำนวนมาก นักวิชาการทีดีอาร์ไอเห็นด้วย เชื่อไม่กระทบภาระประชาชนมากนัก ชี้กองทุนฯยิ่งก่อหนี้มากก็ยิ่งเป็นภาระคนไทยในอนาคต พร้อมแนะ 3 ข้อแผนบริหารราคาน้ำมันในระยะยาว
ครม.เห็นชอบแก้ไขมติ ครม.ในอดีตเมื่อ 16 ม.ค. 2550 เรื่องแก้ไขปัญหาหนี้สินของเกษตรกร โดยเพิ่มเงื่อนไขการชะลอฟ้องร้อง บังคับคดี และขายทอดทรัพย์สินของลูกหนี้เกษตรกร เพื่อไม่ให้กระทบฐานะทางการเงิน ธ.ก.ส.
ถึงเวลาที่รัฐบาลเริ่มทยอยลดมาตรการอุดหนุนราคาน้ำมันและไฟฟ้า หลังราคาพลังงานโลกปรับสูงขึ้น กดดันกองทุนน้ำมันที่ต้องแบกรับค่าใช้จ่ายมหาศาล ศูนย์วิจัยกสิกรไทยคาดหากรัฐเลิกอุดหนุนราคาพลังงาน จะดันให้เงินเฟ้อพลิกกลับมาเป็นบวกในไตรมาส 2 ปี 67 ซึ่งเงินเฟ้อเป็นสิ่งสำคัญที่ ธปท.ใช้พิจารณาปรับขึ้นลงอัตราดอกเบ
การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศที่รวดเร็วเป็นปัจจัยหลักให้โลกอุณภูมิร้อนขึ้น และส่งผลกระทบทั่วโลกในหลายด้าน โดยเฉพาะประเทศไทยที่มีพื้นที่ติดชายทะเลและเสี่ยงต่อน้ำท่วม ธนาคารโลกคาดหากไทยไม่เตรียมรับมืออาจทำให้เศรษฐกิจถดถอย 20-30% ภายในปี 2593
ธปท.แสดงความกังวล 5 ประเด็นสำคัญเกี่ยวกับโครงการเติมเงิน 10,000 บาท หรือดิจิทัลวอลเล็ต ตามพ.ร.บ.เงินตรา และพ.ร.บ.วินัยการเงินการคลังของรัฐ แนะอยากเห็นช่วยเฉพาะกลุ่ม และแผนลดภาระหนี้ที่เกิดขึ้น รวมถึงความปลอดภัยใน ซูเปอร์แอฟ (Super App) ระบบชำระเงินแบบใหม่ที่รัฐบาลกำลังจะสร้างรองรับ
กองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงประกาศเลิกอุดหนุนน้ำมันดีเซล หลังสถานะกองทุนฯติดลบหนักใกล้แตะ 1 แสนล้านบาท โดยจะเริ่มปรับขึ้น 50 สต./ลิตร ตั้งแต่ 6 เม.ย. 2567 เป็นต้นไป ท่ามกลางราคาน้ำมันโลกที่ปรับตัวสูงขึ้นไม่หยุด กระทบต่อสภาพคล่องกองทุนน้ำมัน
รัฐบาลเห็นชอบแผนการคลังระยะปานกลาง 5 ปี (2567-2571) โดยระบุเหตุผลว่าเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจไทยให้เติบโต แต่ตามแผน งบปี 2568-69 ขาดดุลงบประมาณพุ่ง ท่ามกลางกระแสข่าวเพื่อนำมาใช้ในโครงการดิจิทัลวอลเล็ต ออกมาใช้ให้ทันในปลายปีนี้ ส่งผลหนี้สาธารณะขยับขึ้นแตะ 67% ของจีดีพี
ครม.อนุมัติ 2 หลักการร่างประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี และกระทรวงมหาดไทย อนุญาตให้แรงงานต่างด้าว 4 สัญชาติ ยื่นขอใบอนุญาตทำงานบนเรือประมงไทยได้ตลอดทั้งปี จากเดิมที่ยื่นขอได้ 2 ช่วงเวลาต่อปี
ปฏิรูปอุตสาหกรรมประมงของไทย กำลังก้าวถอยหลังลงคลอง เมื่อร่าง พ.ร.บ.แก้ไขกฎมายประมง ทั้ง 7 พรรคการเมือง และ ครม. รวม 8 ฉบับ ที่มุ่งเน้นลดคุ้มครองแรงงาน ติดตามเรือประมง และจำกัดเครื่องมือประมงที่ทำลายล้างทรัพยากร ซึ่งอาจกระทบส่งออกอาหารทะเลไทยในต่างประเทศ เพราะขัดกับข้อกำหนดทางการค้า
สถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 ในพื้นที่ภาคเหนือกำลังวิกฤตในหลายพื้นที่ โดยเฉพาะจังหวัดเชียงใหม่ที่ติดอันดับ 2 ของเมืองที่มีมลพิษมากที่สุดในโลก จนหลายฝ่ายต้องระดมสรรพกำลังออกมาเร่งแก้ปัญหา ในวันที่ พ.ร.บ.อากาศสะอาด ซึ่งเชื่อว่าจะนำไปสู่การแก้ปัญหาอย่างประสิทธิภาพ กำลังอยู่ในขั้นตอนการพิจารณาของ กมธ.
เมื่อรัฐบาลออกมาตรการแก้ปัญหาฝุ่น PM 2.5 แต่กลับไร้ผล และยิ่งเพิ่มปริมาณฝุ่นพิษในอากาศมากขึ้นทุกปี เนื่องจากข้อจำกัดใจเชิงโครงสร้าง และกรอบกฎหมายที่ไม่ชัดเจน ธนาคารโลกจึงเสนอแนวทางนโยบายแก้ปัญหาที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากหลายภาคส่วนช่วยกัน
มุมมอง ผู้ว่า ธปท. กับแรงปะทะทางการเมือง เป็นเรื่องปกติของธนาคารกลางทุกแห่ง โดยรัฐบาลส่วนใหญ่จะมีมุมมองแค่ระยะสั้นไม่คำนึงผลข้างเคียง พร้อมยอมรับว่าการที่นายกรัฐมนตรี นั่งควบตำแหน่ง รมว.คลัง ถือเป็นความท้าทายในการทำงานร่วมกัน
มาตราการลดราคาน้ำมันและไฟฟ้า เพื่อช่วยเหลือค่าครองชีพของประชาชนภายใต้รัฐบาลของ "เศรษฐา ทวีสิน" กำลังสร้างภาระให้กับกองทุนน้ำมันฯ และกฟผ. ที่ต้องแบกหนี้จำนวนหลักแสนล้านบาท รวมถึงกระทบอุตสาหกรรมปิโตรเครมีจากต้นทุนการผลิตที่เพิ่มสูงขึ้น หลังปรับสูตราคานำเข้าก๊าซธรรมชาติเป็นแบบพลูแก๊ส
บอร์ดอีวี เร่งเดินหน้าผลักดันให้ไทยเป็นศูนย์กลางอีวีของภูมิภาคในรถยนต์ทุกประเภท โดยออกมาตรการลดภาษีสูงสุด 2 เท่า ให้กับบริษัทเอกชนที่ซื้อรถบัสไฟฟ้า และรถบรรทุกไฟฟ้า ตั้งเป้าไม่ต่ำกว่า 10,000 คน รวมถึงยังให้สิทธิประโยชน์กับผู้ผลิตแบตเตอรีรถไฟฟ้าระดับต้นน้ำ ให้สนใจเข้ามาลงทุนในไทย
หน่วยงานรัฐไทยกำลังประสบปัญหาในขับเคลื่อนนโยบาย จนนำไปสู่ความล้มเหลวของโครงการจำนวนมาก และยังปรากฏให้เห็นในปัจจุบัน จึงมีคำถามว่าเกิดอะไรขึ้นกับนโยบายสาธารณะไทย ล่าสุด TPLab เสนอวิธีการออกแบบนโยบายสาธารณะที่จะทำให้มีข้อมูลเพียงพอ ทันสมัย และแก้ปัญหาประชาชนได้ตรงจุดอย่างมีประสิทธิภาพ
รัฐบาลปรับปรุงแผนการก่อหนี้สาธารณะ เพิ่มขึ้นอีก 5.6 แสนล้านบาท ทำให้สัดส่วนหนี้สาธาณะของไทยจะอยู่ที่ 61.29% ของจีดีพี (GDP) โดยในแผนมีการเพิ่มวงเงินกู้ชดเชยการขาดดุลงบประมาณ เป็นผลมาจากงบประมาณปี 67 ที่ล่าช้า ค้ำประกันเงินกู้ให้รัฐวิสาหกิจ รวมถึงขยายวงเงินกู้เสริมสภาพคล่อง กฟผ. และกองทุนน้ำมันฯ
แลนด์บริดจ์ เมกะโปรเจกต์ที่อยู่ ๆ รัฐบาลเพื่อไทยก็ผลักดันขึ้นมา โหมกันหนัก โดยอ้างเหตุผลการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ แต่โครงกานี้มีศึกษามาก่อนและได้ข้อสรุปมานานว่าไม่คุ้มค่า โดยล่าสุดสศช. ออกรายงานประจำปี ไม่ปรากฏโครงการนี้อยู่ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษของประเทศ