บทความ

ทำความรู้จักกับการออกแบบนโยบายแบบเห็นอกเห็นใจ หรือ Empathetic Policy Design เพื่อเป็นทางเลือกในการแสวงหา "นโยบายสาธารณะที่ดี" หลังจากในช่วงกว่าครึ่งศตวรรษหลาย ๆ นโยบายมักสร้างปัญหา หากเปลี่ยนวิธีคิดใหม่ อาจเป็นทางออก เพราะ "ถ้าสังคมไม่สุข ก็ไปต่อไม่รอด"

การเสนอกฎหมายจากภาคประชาชนเป็นโอกาสสำคัญ ที่ประชาชนในฐานะเจ้าของอำนาจตัวจริง และมีส่วนได้ส่วนเสียโดยตรงจากนโยบายต่าง ๆ จะได้มีส่วนร่วมในการกำหนดทิศทางของประเทศ ผ่านการผลักดันประเด็นที่เห็นว่าสำคัญ ในสถานการณ์ที่กฎหมายปัจจุบันอาจยังไม่ตอบโจทย์ปัญหาที่เป็นอยู่

กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย ส่งหนังสือคณะกรรมาธิการพัฒนาการเมืองฯ สภาผู้แทนราษฎร ยืนยันปลดล็อกอำนาจท้องถิ่นสามารถจัดการ “ รถรับส่งนักเรียน-อาหารกลางวัน-ทุนการศึกษา" สำหรับนักเรียนทุกคน เพื่อเป็นการบริการสาธารณะให้กับประชาชนในท้องถิ่น

นโยบายสาธารณะเป็นสาระสำคัญในการหาเสียงเลือกตั้ง เพื่อทำให้พรรคการเมืองได้เป็นรัฐบาล และเป็นเครื่องมือบริหารประเทศ ซึ่งส่งผลต่อชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน หากแต่หลายรัฐบาลไม่สามารถผลักดันนโยบายให้สัมฤทธิ์ผล หรือไม่เริ่มดำเนินการดังที่เคยหาเสียงไว้

วัฒนธรรมทางการเมืองที่เรียกว่า “ตระกูลการเมือง” หรือ “บ้านใหญ่” (dynasty politics, political family) คือ การครอบครองและสืบทอดตำแหน่งสำคัญในการบริหารภาครัฐหรือพรรคการเมือง ภายในสมาชิกครอบครัวหรือญาติสนิทมิตรสหาย แม้ว่าจะผ่านกลไกการเลือกตั้งมาก็ตาม

ในโลกที่เปลี่ยนแปลงไม่หยุดนิ่ง “ภูเก็ต” กำลังเผชิญความท้าทายมากมาย ทั้งตลาดนักท่องเที่ยวที่เปลี่ยนไป ปัญหาความปลอดภัยบนท้องถนน และคุณภาพชีวิตคนท้องถิ่นที่ยังต้องการการพัฒนา การเปลี่ยนเกาะแห่งนี้ให้เป็น “เมืองสุขภาวะ” จึงเป็นคำตอบ สู่คุณภาพชีวิตที่ดีและยั่งยืนสำหรับทุกคน

รัฐบาลไฟเขียว ร่างพ.ร.บ.คุ้มครองเด็กฉบับใหม่ ใช้แทนฉบับเดิมที่บังคับใช้มายาวนานกว่า 20 ปี กำหนดสิทธิพื้นฐานของเด็กให้ชัดเจนขึ้น และให้หน่วยงานรัฐมีหน้าที่ดูแล พร้อมดึงองค์กรส่วนท้องถิ่นเข้ามามีบทบาทและหน้าที่ดูแล ขณะที่นักกฎหมายชี้ต้องออกกฏหมายและระเบียบโดยยึด "ประโยชน์สูงสุดของเด็ก" เป็นสำคัญ

“ผี” เป็นเรื่องเล่าขานนานมานานปี หลายคนกลัวผีเพราะ “เชื่อว่ามี” แต่กลับ “ไม่เคยเห็น” เรามีประสบการณ์ผ่านเรื่องผีๆ หนึ่งใน “ผี” ยอดนิยมคือ “ซอมบี้” ผีดิบที่ฆ่าไม่ตาย และเรื่องผี ๆ มีอยู่ในแทบทุกบริบท ไม่เว้นแม้แต่ ใน “นโยบายสาธารณะ”

แม้ไทยจะมีกฎหมายกระจายอำนาจการเงินการคลังสู่ท้องถิ่นมานาน แต่ยังเผชิญปัญหารัฐบาลจัดสรรงบประมาณให้ท้องถิ่นต่ำกว่ากฎหมายกำหนด ทำให้ท้องถิ่นไม่สามารถพัฒนาศักยภาพ นักวิชาการเสนอภาษีบ้านเกิด หวังปลดล็อกงบประมาณให้ท้องถิ่นวางแผนพัฒนาพื้นที่ของตัวเองได้

ในวันอาทิตย์ที่ 11 พฤษภาคม 2568 จะมีการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาลและนายกเทศมนตรีในหลายพื้นที่ทั่วประเทศ เหตุการณ์นี้ไม่ใช่เพียงวาระตามวัฏจักรของการเมืองท้องถิ่น หากแต่เป็นโอกาสสำคัญที่ประชาชนจะได้ใช้สิทธิในการกำหนดทิศทางของคุณภาพชีวิตในระดับใกล้ตัวที่สุด

ชีวิตประจำวันของคนกรุง เจอปัญหามากมาย แม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่หากพิจารณาลึกลงไป อาจเป็นปัญหาเดิมที่พูดกันมานาน นั่นคือ การกระจายอำนาจ ซึ่งการรวมศูนย์อำนาจการบริหาร ทำให้ไม่มีการแก้ไขปัญหา และหลายปัญหาเรื้อรัง หน่วยงานรัฐบาลกลางควรแบ่งภาระต่างให้กทม. และท้องถิ่นช่วยดูแล

ในช่วงเวลากว่าสองสัปดาห์ที่ผ่านมา สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ตกเป็นที่กล่าวถึงและวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวาง จากเหตุการณ์ตึกถล่มอันเนื่องมาจากแผ่นดินไหวเมื่อ 28 มี.ค. 68 ซึ่งนำไปสู่คำถามเกี่ยวกับบทบาทและการปฏิบัติหน้าที่ของ สตง.

ชาวเชียงใหม่อยากเห็น ผู้บริหาร อบจ.ชุดใหม่ เดินหน้าร่วมพัฒนาจังหวัด เปิดพื้นที่ให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการตัดสินใจทุกขั้นตอน แก้ปัญหา คุณภาพชีวิต-เศรษฐกิจ-ปัญหาฝุ่นควัน-การศึกษา-สิทธิการเดินทาง และการกระจายอำนาจ

ปล่อยให้การทุจริตกัดกินสังคมไทยมานานแค่ไหน ? ถึงเวลาแล้วที่ “หลังการเลือกตั้ง อบจ. 2568” จะเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญให้ทุกคนร่วมมือกันสร้างกลไกตรวจสอบผู้นำท้องถิ่น เพื่อหยุดยั้งการคอร์รัปชัน และพลิกฟื้นบ้านเราให้กลับมาสดใสอีกครั้ง

แม้จะมีงบประมาณ อบจ.มากถึงปีละ 1,400 ล้านบาท แต่ “ห่านที่ออกไข่ทองคำให้ประเทศ” อย่างภูเก็ตก็มีราคาที่ต้องจ่าย จากการเป็นเมืองเศรษฐกิจและท่องเที่ยวสำคัญ

เป้าหมายของการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น ก็เพื่อลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ แก้ปัญหาของพื้นที่ได้ไวและตรงจุด ทั้งยังเป็นกลไกสำคัญในการกำหนดยุทธศาสตร์และทิศทางการพัฒนาจังหวัด แต่ที่ผ่านมางบประมาณ อบจ.ส่วนใหญ่ กลับถูกใช้ไปแบบตัดเสื้อโหล ไม่ตอบโจทย์ “การเติบโตของเมืองอย่างก้าวกระโดด” โดยเฉพาะกับจังหวัดชลบุรี

การเลือกตั้ง อบจ. ที่หลายคนพุ่งเป้าไปที่เกมการเมืองระหว่างผู้ลงสมัคร แต่การเลือกตั้ง อบจ. มีมากกว่านั้น เพราะเป็นเรื่องการกระจายอำนาจการเงินการคลังสู่ท้องถิ่น รวมถึงอำนาจการบริหารจัดการในพื้นที่ ที่นับเป็นความท้าทายที่สำคัญ