UCEP ย่อมาจาก Universal Coverage for Emergency Patients หรือ เจ็บป่วยฉุกเฉินวิกฤตมีสิทธิทุกที่ เป็นสิทธิการรักษาพยาบาลตามนโยบายของรัฐ ที่เริ่มมาตั้งแต่ช่วงต้นปี 2560 เพื่อคุ้มครองผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะฉุกเฉินวิกฤติถึงแก่ชีวิตให้เข้ารับการรักษาได้ในโรงพยาบาลที่อยู่ใกล้ที่สุดทุกแห่งทั่วประเทศ โดยไม่มีเรื่องค่ารักษาเป็นอุปสรรค จนอาการพ้นภาวะฉุกเฉินวิกฤติ และสามารถเคลื่อนย้ายผู้ป่วยได้อย่างปลอดภัย แต่จะคุ้มครองไม่เกิน 72 ชั่วโมง หรือ 3 วัน หรือเมื่อคนไข้พ้นภาวะวิกฤตแล้ว
คนที่ได้รับสิทธินี้ คือ ประชาชนคนไทยทุกคน รวมถึงผู้มีสิทธิบัตรทอง 30 บาท ที่ประสบภาวะเจ็บป่วยถึงขั้นวิกฤต ตามที่ สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สภฉ.) กำหนด ก็สามารถไปเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุดได้ทุกแห่ง โดยใช้บัตรประชาชนใบเดียวแจ้งสิทธิ ส่วนชาวต่างชาติ และคนต่างด้าว หากมีสิทธิประกันสังคม ก็สามารถใช้สิทธิ UCEP ได้เช่นเดียวกัน
อย่างไรก็ตาม หากผู้ป่วยมีสิทธิคุ้มครองว่าด้วยกฎหมายผู้ประสบภัยรถยนต์ (พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ) กฎหมายว่าด้วยการประกันชีวิต (ประกันชีวิต) และประกันวินาศภัย (ถ้ามี) ให้ใช้สิทธิดังกล่าวก่อนที่จะใช้สิทธิ UCEP
โรงพยาบาลไม่สามารถเรียกเก็บค่ารักษาจากผู้ป่วยได้ทุกกรณี ยกเว้นผู้ป่วยพ้นภาวะวิกฤตแล้ว และมีโรงพยาบาลอื่นรับย้าย แต่ผู้ป่วยไม่ยอมย้ายไปตามสิทธิโรงพยาบาลที่ตนเองมี ก็ให้ผู้ป่วยรับผิดชอบค่าใช่จายที่เกิดขึ้นเองทั้งหมดหลังพ้นจากสิทธิ UCEP
อาการเจ็บป่วยฉุกเฉินที่สามารถใช้สิทธิ UCEP ได้
- หมดสติ ไม่รู้สึกตัว เจ็บหน้าอกเฉียบพลัน
- หายใจเร็ว หอบเหนื่อยรุนแรงหายใจติดขัดมีเสียงดัง
- ซึมลง เหงื่อแตก ตัวเย็น
- เจ็บหน้าอกเฉียบพลันรุนแรง
- แขนขาอ่อนแรงครึ่งซีกพูดไม่ชัดแบบปัจจุบันด่วน หรือชักต่อเนื่องไม่หยุด
- อาการอื่นที่มีผลต่อการหายใจระบบไหลเวียนโลหิต และระบบสมองที่เป็นอันตรายต่อชีวิต
หากมีอาการที่เข้าข่ายภาวะฉุกเฉินวิกฤตตามที่กล่าวมากข้างต้นอย่างใดอย่างหนึ่ง ก็สามารถเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลที่อยู่ใกล้ที่สุดได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย แม้จะเป็นโรงพยาบาลเอกชน ระยะเวลาครอบคลุมไม่เกิน 72 ชั่วโมงแรก หรือ 3 วัน หรือพ้นจากภาวะวิกฤตแล้ว จากนั้นถึงจะสามารถส่งตัวไปยังโรงพยาบาลที่มีสิทธิรักษาพยาบาลต่อไปได้
ขั้นตอนการใช้สิทธิ UCEP เพื่อเข้ารับการรักษาพยาบาล
- ผู้ป่วยฉุกเฉินวิกฤติถึงแก่ชีวิตเข้าข่าย 6 อาการข้างต้นเข้าโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุดก่อน
- โรงพยาบาลประเมินอาการและคัดแยกระดับอาการผู้ป่วยฉุกเฉิน
- ศูนย์ประสานความคุ้มครอง สิทธิผู้ป่วยฉุกเฉินวิกฤติ ตรวจสอบความถูกต้องครบถ้วนของข้อมูล
- กรณีเข้าเกณฑ์ฉุกเฉินวิกฤติถึงแก่ชีวิตจะได้รับความคุ้มครอง ตามสิทธิ UCEP ทันที แต่ไม่เกิน 72 ชั่วโมง
- กรณีไม่เข้าเกณฑ์ฉุกเฉินวิกฤติ ให้รีบประสานโรงพยาบาลตามสิทธิเพื่อเข้ารับการรักษาต่อไป
เจ็บป่วยฉุกเฉินแต่ไม่วิกฤต เฉพาะสิทธิบัตรทอง 30 บาท
กรณีเจ็บป่วยฉุกเฉินแต่ไม่วิกฤต คือได้รับบาดเจ็บ หรือมีอาการป่วยกะทันหัน ซึ่งเป็นภยันตรายต่อการดำรงชีวิต หรือการทำงานของอวัยวะสำคัญจำเป็นต้องได้ รับการประเมินการจัดการ และการบำบัดรักษาอย่างทันท่วงที เพื่อป้องกันการเสียชีวิต หรืออาการรุนแรงขึ้นของการบาดเจ็บหรืออาการป่วยนั้น เฉพาะผู้มีสิทธิบัตรทอง สามารถเข้าใช้สิทธิรับการรักษาพยาบาลได้ดังนี้
- เข้ารับบริการกับหน่วยบริการของรัฐ หรือเอกชนที่ข้าร่วมโครงการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติที่อยู่ใกล้ที่สุดได้โดย ไม่จำกัดจำนวนครั้ง
- แจ้งขอใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ก่อนรับบริการ พร้อมแสดงหลักฐานประกอบ ได้แก่ บัตรประจำตัวประชาชน หรือเอกสาร ที่ทางราชการออกให้ที่มีรูปถ่าย มีเลขประจำตัวประชาชน หากเป็นเด็กอายุ ต่ำกว่า 15 ปี ที่ยังไม่ได้ทำบัตรประจำตัวประชาชนให้ใช้สูติบัตรแทน (ใบเกิด)
- กรณีเข้ารับการรักษายังโรงพยาบาลเอกชนที่ไม่เข้าร่วมโครงการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ให้ติดต่อ สายด่วน สปสช. 1330 เพื่อแนะนำข้อมูลหรือประสานหาเตียงรองรับ ในการใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติต่อเนื่อง
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง
- เช็ก 6 อาการป่วยฉุกเฉินวิกฤต ใช้สิทธิ UCEP เข้ารพ.ได้ทุกแห่ง
- ปรับลดงบ “30บาทรักษาทุกที่” เหลือ 4,175.99 บาท/คน
- 30 บาทรักษาทุกที่ มีสิทธิประโยชน์อะไรใหม่?
