ต้นปี 2569 กระทรวงพาณิชย์ เตรียมบังคับใช้มาตรการคุมเข้มนำเข้า “ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ปลอดการเผา” แก้ฝัญหาฝุ่นพิษข้ามพรมแดน พร้อมบังคับผู้นำเข้าต้องขึ้นทะเบียนรายปี ไปจนกว่า พ.ร.บ.อากาศสะอาดฯ และกฎหมายลูกมีผลบังคับใช้
ประชาชน 92% เห็นด้วยกับ “พ.ร.บ.อากาศสะอาดฯ” ฉบับหลอมรวมจาก 7 ร่าง ในวันที่เครือข่ายภาคประชาชนบางส่วน เรียกร้องรัฐบาลออกเป็น พ.ร.ก. เพราะปัญหามลพิษเป็นเรื่องเร่งด่วน ขณะที่สถานการณ์การเมืองยังไม่มีความแน่นอน "เครือข่ายอากาศสะอาดฯ" ชวนวิเคราะห์ ทางสองแพร่งที่จะผลักดันกฎหมายฉบับนี้
โค้งสุดท้าย 'กฎหมายอากาศสะอาด' ในช่วงเปิดรับฟังความคิดเห็น ก่อนเข้าสู่การพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎร กับความหวังครั้งใหม่ที่ประชาชนคนไทยจะได้หายใจเต็มปอด จากกลไกการแก้ปัญหาเชิงโครงสร้าง พร้อมเครื่องมือจัดการมลพิษที่ต้นตอ ด้วยแนวคิด “ผู้ก่อ คือ ผู้จ่าย”
นับตั้งแต่ สภาผู้แทนราษฎรมีมติเห็นชอบ รับหลักการร่าง พ.ร.บ. อากาศสะอาดฯ ทั้ง 7 ฉบับ และได้ตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญจำนวน 39 คน เมื่อวันที่ 17 ม.ค. 2567 เพื่อพิจารณาในขั้นกรรมาธิการ ผ่านมากว่า 1 ปีครึ่ง ปัจจุบันกระบวนการเข้าสู่ช่วงสุดท้ายก่อนเข้าสภาฯเพื่อพิจารณาวาระ 2-3
ปริมาณฝุ่น PM 2.5 ที่รุนแรงขึ้น ทำให้สังคมเริ่มตั้งคำถามถึงมาตรการแก้ปัญหาที่ผ่านมาว่ามาถูกทางหรือมีประสิทธิภาพเพียงพอกับการรับมือสถานการณ์ที่ย่ำแย่ลงทุกวันหรือไม่ รวมทั้งควรจะต้องเร่งปรับปรุงแก้ไขในจุดใดเพื่อทำให้สถานการณ์กลับมาดีขึ้นกว่าที่เป็นอยู่
ภาควิชาการ-ประชาสังคม ขอร่วมออกแบบแนวทางการแก้วิกฤตฝุ่น ประมวล “ความเห็น” ออกมาเป็น “ความรู้” พัฒนาข้อเสนอ ผนึกกำลังนักสื่อสารสร้างกลไกขับเคลื่อนข้อมูลสร้างความเข้าใจต่อสังคม พร้อมเสนอสร้าง “พื้นที่กลาง” ทบทวนการดำเนินงานแก้ไขปัญหาฝุ่นควันในช่วงที่ผ่านมาอย่างต่อเนื่อง หวังตัดวงจรฝุ่น ก่อนกฎหมายมาถึง
ฝุ่น PM2.5 ในกรุงเทพมหานครที่พุ่งสูงอยู่ในช่วงนี้ส่งผลกระทบต่อสุขภาพประชาชน ยืนยันด้วยสถิติการเข้ารับการรักษาด้วยโรคที่เกี่ยวข้องกับฝุ่นเพิ่มขึ้น แต่อีกด้านหนึ่งมาตรการการแก้ปัญหากลับยังไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอจะจัดการถึงต้นเหตุของปัญหา
หลายปีมานี้ คนไทย โดยเฉพาะผู้ที่อาศัยในภาคเหนือ ต้องเผชิญกับวิกฤต PM 2.5 ที่สูงเกินค่ามาตรฐาน จนอยู่ในระดับที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงมกราคม-มีนาคมของทุกปี
เมื่อรัฐบาล “เศรษฐา ทวีสิน” ยกระดับความสำคัญของการแก้ไขปัญหา ฝุ่น PM 2.5 ด้วยการประกาศให้การแก้ไขมลภาวะทางอากาศเป็น “วาระแห่งชาติ”
ฝุ่น PM2.5 เป็นปัญหาระดับชาติที่ประเทศไทยเผชิญมาอย่างต่อเนื่อง และต้นกำเนิดฝุ่นที่รัฐบาลอาจพูดถึงไม่มากนัก นั่นคือ “อุตสาหกรรม” มูลนิธิบูรณะนิเวศ ได้สะท้อนผ่านบทความ ตอนที่ 1 “ในม่านมัวของปัญหาฝุ่น PM2.5 มี อุตสาหกรรมซ่อนเร้นอยู่” พร้อมเผยข้อมูล พื้นที่ฝุ่นหนาสอดคล้องกับจำนวนโรงงานอุตสาหกรรม
