การประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) เมื่อ 13 พ.ย. 67 เห็นชอบร่างกฎกระทรวงเกี่ยวกับนิวเคลียร์ จำนวน 5 ฉบับ ตามที่สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา (สคก.) ตรวจพิจารณาแล้ว ซึ่งต้องประกาศใช้ให้ทันภายใน 27 พ.ย. 67
ร่างกฎกระทรวงดังกล่าวเป็นกฎหมายลำดับรองที่ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในพระราชบัญญัติพลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ พ.ศ. 2559 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ซึ่งมีผลใช้บังคับก่อนวันที่พระราชบัญญัติหลักเกณฑ์การจัดทำร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. 2562 มีผลใช้บังคับ จึงอยู่ในบังคับของพระราชบัญญัติดังกล่าวที่กำหนดให้ต้องมีการออกกฎหมายลำดับรองตามพระราชบัญญัติพลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ พ.ศ. 2559 และที่แก้ไขเพิ่มเติมภายในระยะเวลา 2 ปี นับแต่วันที่พระราชบัญญัติหลักเกณฑ์การจัดทำร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. 2562 มีผลใช้บังคับ คือ ภายใน 27 พ.ย. 2566
ก่อนหน้านี้ ครม.มีมติเมื่อ 27 มิ.ย. 66 เห็นชอบให้ขยายระยะเวลาในการออกกฎหมายลำดับรอง ซึ่งออกตามความในพระราชบัญญัติพลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ พ.ศ. 2559 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ออกไปอีก 1 ปี ตั้งแต่ 27 พ.ย. 66 ดังนั้น จึงมีความจำเป็นที่จะต้องตัวเนินการให้ร่างกฎกระทรวงในเรื่องนี้มีผลใช้บังคับก่อน 27 พ.ย. 67
ร่างกฎกระทรวงที่ผ่านการพิจารณา ทั้ง 5 ฉบับ ประกอบด้วย
- ร่างกฎกระทรวงการวางหลักประกันและการดำเนินการเกี่ยวกับหลักประกัน พ.ศ. ….
- ร่างกฎกระทรวงการอนุญาตเกี่ยวกับวัสดุกัมมันตรังสี พ.ศ. ….
- ร่างกฎกระทรวงการอนุญาตเกี่ยวกับวัสดุนิวเคลียร์และเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ใช้แล้ว พ.ศ. ….
- ร่่างกฎกระทรวงการดำเนินการด้านความปลอดภัยของผู้รับใบอนุญาตกรณีเกิดเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสี พ.ศ.
- ร่างกฎกระทรวงการก่อสร้างสถานประกอบการทางนิวเคลียร์และสถานที่ให้บริการจัดการกากกัมมันตรังสี พ.ศ. ….
สาระสำคัญของร่างกฎกระทรวง
1. ร่างกฎกระทรวงการวางหลักประกันและการดำเนินการเกี่ยวกับหลักประกัน พ.ศ. ….
เป็นการกำหนดให้ผู้รับใบอนุญาตมีหน้าที่วางหลักประกันตั้งแต่ได้รับใบอนุญาตเกี่ยวกับวัสดุกัมมันตรังสี เครื่องกำเนิดรังสี วัสดุนิวเคลียร์ สถานประกอบการทางนิวเคลียร์ หรือสถานที่ให้บริการจัดการกากกัมมันตรังสี เพื่อเป็นหลักประกันในการจัดการกากกัมมันตรังสี การเข้าดำเนินการของพนักงานเจ้าหน้าที่การจัดการเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ใช้แล้ว และการดำเนินการตามแผนการเลิกดำเนินการสถานประกอบการทางนิวเคลียร์ เพื่อให้เป็นหลักประกันในความปลอดภัยของประชาชนและสิ่งแวดล้อม และเป็นไปตามหลักมาตรฐานสากล
ทรัพย์สินที่สามารถนำมาใช้วางเป็นหลักประกันได้ ได้แก่ เงินสดหรือเช็คเงินสดที่ธนาคารสั่งจ่าย พันธบัตรของรัฐบาลไทย สัญญาค้ำประกันของธนาคาร กรมธรรม์ประกันภัยชนิดประกันหน้าที่ และความรับผิดของผู้รับใบอนุญาต สแตนบายเลตเตอร์ออฟเครดิตประเภทเพิกถอนไม่ได้ และตั๋วสัญญาใช้เงิน
ผู้รับใบอนุญาตต้องวางหลักประกันเต็มจำนวนตามประมาณการค่าใช้จ่ายในการดำเนินการตามที่ได้รับอนุญาต ภายใน 30 วันนับแต่วันที่ได้รับใบอนุญาต เช่น ผู้รับใบอนุญาตเกี่ยวกับวัสดุกัมมันตรังสี ให้คำนวณในอัตรา 15 บาท ต่อ 1 จิกะเบ็กเคอเรลแต่ต้องไม่น้อยกว่า 5,000 บาท และไม่เกิน 10,000,000 บาท เป็นต้น
ผู้รับใบอนุญาตจะได้รับหลักประกันคืนในกรณีที่จัดการกากกัมมันตรังสีแล้วเสร็จ ส่งวัสดุกัมมันตรังสี เครื่องกำเนิดรังสี หรือวัสดุนิวเคลียร์คืนแก่ประเทศผู้ชายหรือผู้รับ ณ ประเทศปลายทาง สถานประกอบการทางนิวเคลียร์หรือสถานที่ให้บริการจัดการกากกัมมันตรังสีตามที่ได้รับใบอนุญาตนั้นพ้นจากการควบคุม เป็นต้น
ทั้งนี้ ผู้รับใบอนุญาต ซึ่งเป็นหน่วยงานของรัฐแต่ไม่รวมถึงรัฐวิสาหกิจได้รับยกเว้นไม่ต้องวางหลักประกันตามร่างกฎกระทรวงนี้
2. ร่างกฎกระทรวงการอนุญาตเกี่ยวกับวัสดุกัมมันตรังสี พ.ศ…..
เป็นการกำหนดให้ผู้ผลิต มีไว้ในครอบครอง ใช้ นำเข้า ส่งออก หรือนำผ่านวัสดุกัมมันตรังสีจำนวน 5 ประเภท ต้องได้รับใบอนุญาต (การขอรับใบอนุญาต การออกใบอนุญาต การต่ออายุใบอนุญาตและการออกใบแทนใบอนุญาต) จากเลขาธิการสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ โดยผู้ขออนุญาตจะต้องเป็นผู้มีศักยภาพทางเทคนิคตามกฎกระทรวงว่าด้วยศักยภาพทางเทคนิคของผู้ขอรับใบอนุญาตเกี่ยวกับวัสดุกัมมันตรังสี
ผู้ขออนุญาตสามารถยื่นคำขอและเอกสาร และแบบต่าง ๆ ได้ตามกฎหมายว่าด้วยการปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส์ เช่น อีเมลกลางของหน่วยงาน เว็บไซต์หน่วยงาน หรือ ณ สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ
3. ร่างกฎกระทรวงการอนุญาตเกี่ยวกับวัสดุนิวเคลียร์ และเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ใช้แล้ว พ.ศ. ….
เป็นการกำหนดให้ผู้ใดประสงค์มีวัสดุนิวเคลียร์ไว้ในครอบครองหรือใช้วัสดุนิวเคลียร์ หรือนำเข้า ส่งออก หรือนำผ่านวัสดุนิวเคลียร์ต้องได้รับใบอนุญาต จากเลขาธิการสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ
ทั้งนี้ ห้ามผู้ใดนำเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ใช้แล้วเข้ามาในราชอาณาจักร เว้นแต่เป็นการนำกลับเข้ามาในราชอาณาจักรซึ่งเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ใช้แล้วที่เกิดขึ้นในราชอาณาจักรและส่งออกไป และห้ามผู้ใดส่งออกเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ใช้แล้วไปนอกราชอาณาจักรหรือนำผ่านราชอาณาจักรเว้นแต่ได้รับใบอนุญาตจากเลขาธิการสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการพลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ (ขอรับใบอนุญาต การออกใบอนุญาต การต่ออายุใบอนุญาตและการออกใบแทนใบอนุญาต)
ผู้ขออนุญาตจะต้องเป็นผู้มีศักยภาพทางเทคนิคตามกฎกระทรวงว่าด้วยศักยภาพทางเทคนิคของผู้ขอรับใบอนุญาตเกี่ยวกับวัสดุนิวเคลียร์ ซึ่งผู้ขออนุญาตสามารถยื่นคำขอเอกสาร และแบบต่าง ๆ ได้ตามกฎหมายว่าด้วยการปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส์ เช่น อีเมลกลางของหน่วยงาน เว็บไซต์หน่วยงาน หรือ
ณ สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ
4. ร่างกฎกระทรวงการดำเนินการด้านความปลอดภัยของผู้รับใบอนุญาตกรณีเกิดเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสี พ.ศ. ….
เป็นการกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการเกี่ยวกับการดำเนินการด้านความปลอดภัยของผู้รับใบอนุญาตกรณีเกิดเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสี ทั้งในกรณีมีเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสีที่เกิดขึ้นในหรือนอกสถานประกอบการ หรือในระหว่างการขนส่งซึ่งถือเป็นส่วนหนึ่งของความปลอดภัยทางนิวเคลียร์และรังสี
ผู้รับใบอนุญาตดังกล่าวซึ่งเป็นผู้ใช้ประโยชน์ทางนิวเคลียร์และรังสีต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์และวิธีการด้านความปลอดภัยในการจัดทำและดำเนินการให้เป็นไปตามแผนป้องกันอันตรายจากรังสี กรณีเกิดเหตุฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสี เช่น จัดทำแผนป้องกันอันตรายจากรังสี มีการฝึกซ้อมการตอบสนองฉุกเฉินทางนิวเคลียร์และรังสีตามแผนป้องกันอันตรายจากรังสีในระดับสูงสุด และมีการทบทวนแผนป้องกันอันตรายจากรังสีอย่างน้อยทุก 5 ปี
5. ร่างกฎกระทรวงการก่อสร้างสถานประกอบการทางนิวเคลียร์และสถานที่ให้บริการจัดการกากกัมมันตรังสี พ.ศ. ….
เป็นการกำหนดหลักเกณฑ์ความปลอดภัยทางนิวเคลียร์สำหรับก่อสร้างสถานประกอบการทางนิวเคลียร์และสถานที่ให้บริการจัดการกากกัมมันตรังสี เพื่อให้ผู้ขอรับใบอนุญาตก่อสร้างสถานประกอบการทางนิวเคลียร์หรือผู้ขอรับใบอนุญาตสถานที่ให้บริการจัดการกากกัมมันตรังสี แล้วแต่กรณี ต้องปฏิบัติตาม
กำหนดให้สถานประกอบการทางนิวเคลียร์และสถานที่ให้บริการจัดการกากกัมมันตรังสีต้องได้รับการออกแบบให้เป็นไปตามหลักความปลอดภัยทางนิวเคลียร์และรังสีให้มีมาตรฐานความมั่นคงแข็งแรงและความปลอดภัยในการก่อสร้าง เช่น มีการป้องกันเพลิงไหม้ มีระบบระบายอากาศ ระบบกรองอากาศและระบบน้ำทิ้ง และมีการออกแบบและติดตั้งถังปฏิกรณ์ บ่อปฏิกรณ์ บ่อเก็บเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ที่ผ่านการใช้งาน บ่อเก็บเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ใช้แล้ว และคอนเทนเมนต์ให้มีคุณสมบัติและลักษณะที่กำหนด
ข่าวที่เกี่ยวข้อง: