“ข้อมูล” เป็นชิ้นส่วนสำคัญที่จะทำให้แก้ปัญหาได้อย่างตรงจุด แต่ที่การรับมือภัยพิบัติของเรายังไม่เต็มประสิทธิภาพ ไม่ใช่ว่า “เรามีไม่เพียงพอ” แต่เป็นเพราะ “การใช้ข้อมูลที่มีอยู่ยังไม่ดีพอ”
รศ.ชูโชค อายุพงศ์ หัวหน้าศูนย์ความเป็นเลิศด้านการจัดการภัยพิบัติทางธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ชี้ให้เห็นว่า ประเทศไทยมีหน่วยงานจัดซื้ออุปกรณ์เกี่ยวกับการจัดเก็บข้อมูลเป็นอันดับต้น ๆ ของโลก เพียงแต่ข้อมูลที่มีอยู่เต็มไปหมด กลับไปไม่ถึงสิ่งที่ประชาชนต้องการ
ภัยพิบัติเป็นภัยข้ามหลายพื้นที่ ทั้งทางอำนาจ กายภาพ และทักษะงานของแต่ละคน แต่ปัญหาใหญ่คือ “การกระจายอำนาจ” ที่ รศ.ทวิดา กมลเวชช รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร มองว่า ต้องแก้ไขให้แต่ละพื้นที่มีอำนาจในการจัดการปัญหาของตัวเองได้จริง แต่สิ่งหนึ่งที่ไม่ควรกระจายอำนาจ จนทำให้พวกเขาขาดคือ “การแชร์ข้อมูล”
เมื่อมีข้อมูลเต็มไปหมด แต่แล้วใครควรจะเป็นเจ้าภาพ ? ภาครัฐงานล้นมือ ไม่ค่อยกล้ารับมาทำ ดังนั้นคำตอบต้องไม่ใช่ใครคนใดคนหนึ่ง แต่ทุกคนต้องช่วยกัน และต้องมีคนสั่งการ
คนสั่งการ หรือ คนจัดระเบียบข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล และตัดสินใจ เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ต้องเตรียมพร้อม เพราะในยามวิกฤตที่ต้องรีบเร่งเพื่อเอาชีวิตรอด พวกเขาสำคัญมาก เพราะเราไม่เคยซ้อมอพยพบนเงื่อนไขจริง ๆ
สิ่งสำคัญของ “การใช้งานข้อมูล” ที่ดี คือต้องกลั่นกรองให้แก้ปัญหาได้อย่างตรงจุด และตอบโจทย์ (Pain Points Solution)
“ปัญหาของฝุ่นในภาคเหนือ คือเชื้อเพลิงที่ยังไม่ได้จัดการ ถ้าจะแก้ไข ต้องจัดการเศษซากใบไม้ หรือจากเกษตรกรรมให้ได้ สถานการณ์น้ำท่วมที่เชียงใหม่ สาเหตุหลักมาจากแม่น้ำปิงล้นตลิ่ง เพราะการขยายตัวของเมือง ทำให้หน้าตัดของแม่น้ำน้อยลง การจัดการน้ำท่วมที่เชียงใหม่จึงอาจเกี่ยวพันกับผังเมือง” – รศ.ชูโชค อายุพงศ์ หัวหน้าศูนย์ความเป็นเลิศด้านการจัดการภัยพิบัติทางธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

สำหรับเวที “Policy Forum ครั้งที่ 33 : Open Data Day 2025 – น้ำท่วม ฝุ่นควัน ไฟป่า ถอดสมการ ‘ภัยพิบัติ’ ไม่รู้จบ ของไทยด้วยข้อมูล” จัดขึ้นเมื่อวันอาทิตย์ที่ 2 มีนาคม 2568 ณ SCBX NEXT TECH ชั้น 4 สยามพารากอน

อ่านเพิ่มเติม : ยกระดับ “ข้อมูล” รับมือภัยพิบัติ

ข่าว ล่าสุด

กกต.เผยขยายวันเลือกตั้งนานกว่า 60 วันได้ หากสถานการณ์ชายแดนยืดเยื้อ

เปิดตัว “แพลตฟอร์มดิจิทัล-กู้เมืองอัจฉริยะ” ช่วย ชาวหาดใหญ่เก็บหลักฐานสะดวก มีข้อมูลครบถ้วน

อารมณ์ ความรู้สึกประชาชน ในวันที่ “คืนอำนาจ” ยุบสภา กับกระแสซึมลึก “เลือกตั้งแล้วได้อะไร ?”