Policy Forum ครั้งที่ 10 ได้สว.ใหม่ประเทศไทยเปลี่ยน

เพื่อทุกความหลากหลายที่เท่าเทียมกัน

ทั้งนี้การเรียนรู้ และยอมรับความหลากหลายทางเพศจะเป็นประตูบานแรกที่จะนำสังคมไทยก้าวไปสู่สังคมที่ยอมรับความแตกต่างหลากหลายอื่น ๆ ในสังคมได้ ซึ่งความหลากหลายนี้ได้แสดงผ่านกลุ่มคนในมิติอื่น ๆ เช่น กลุ่มผู้สูงวัย ผู้พิการ คนไร้บ้าน หรือประชากรข้ามชาติ

“กลุ่มประชากรที่ยังต้องเผชิญกับอคติจำนวนมากคือ กลุ่มคนไร้บ้าน และกลุ่มแรงงานข้ามชาติ ซึ่งส่วนหนึ่งอาจมาจากการที่พวกเราพบเห็นพวกเขาในชีวิตประจำวันน้อยกว่ากลุ่มอื่น ๆ และการที่เราไม่รู้จักเขาจะทำให้เกิดความหวาดกลัว และความรู้สึกว่า เขาเป็นคนอื่น ไม่ใช่พวกเดียวกับเรา”

ผศ.อดิศร จันทรสุข คณบดีคณะวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์ ม.ธรรมศาสตร์

กลุ่มคนเหล่านี้ยังคงยังคงเผชิญกับอคติต่าง ๆ เช่น การเหมารวม (Stereotype) ต่อกลุ่มผู้สูงอายุว่า เป็นกลุ่มคนที่ไม่ทันโลก และเป็นภาระของสังคม ต่อกลุ่มคนไร้บ้านว่า เป็นกลุ่มคนที่อันตราย น่าหวาดกลัว และต้องถูกจัดการเพราะสร้างความไม่สงบเรียบร้อยในสังคม หรือต่อกลุ่มแรงงานข้ามชาติว่า เขาไม่ใช่พวกเรา นอกจากนี้ กลุ่มคนดังกล่าวยังต้องเผชิญอุปสรรคต่าง ๆ ในการใช้ชีวิตจากการเลือกปฏิบัติ ทั้งในแง่ของโอกาสที่จะได้รับการจ้างงาน หรือสิทธิในการเช่าบ้าน และการเข้าถึงการบริการต่าง ๆ

อคติและอุปสรรคทั้งหลายนี้ นอกจากจะสามารถขจัดได้ผ่านการดำเนินนโยบายของรัฐแล้ว ระบบการศึกษาก็สามารถมีส่วนร่วมในการทำงานนี้ได้ ผ่านการสร้างพื้นที่ของคนเหล่านี้ในเนื้อหาบทเรียน และสื่อสารว่า พวกเขาสามารถอยู่ร่วมกับเราได้เป็นปกติ โดยไม่สร้างความหวาดกลัว หรือมีอคติต่อกลุ่มคนหลากหลายดังกล่าว

ผู้เข้าร่วมวงเสวนาได้เสริมว่า การจะมองเห็น และเข้าใจปัญหาที่กลุ่มคนเหล่านี้พบเจอได้ดีที่สุดคือ การพูดคุย ทั้งในลักษณะการรวมตัวกันของคนที่เต็มใจ และพร้อมที่จะแลกเปลี่ยนความคิดเห็นต่อกัน หรือการพูดคุยกันในชีวิตประจำวัน เพื่อให้เห็นแง่มุมและความลำบากของผู้คนในสังคมรอบตัวเรา

“คนไทยจำนวนมากมองว่า ตัวเองใจดีและมีเมตตา ลองอาศัยความใจดีนั้นทำความเข้าใจปัญหาต่าง ๆ พอเข้าใจและมองเห็นแล้ว ก็จะคุยกันได้ และเป็นจุดเริ่มต้นของความคิดที่จะเปลี่ยนแปลง”

ศ.ชลิดาภรณ์ ส่งสัมพันธ์ คณะรัฐศาสตร์ ม.ธรรมศาสตร์

อย่างไรก็ตาม การพูดคุยเพื่อทำความเข้าใจกลุ่มคนที่มีความหลากหลายต้องอาศัยทักษะต่าง ๆ เช่น ทักษะในการสื่อสาร ทักษะการฟังคือ ฟังให้เป็น ทักษะการมองเห็นและรู้เท่าทันอคติของตัวเอง รวมถึงต้องไม่ตัดสินเรื่องราวของผู้อื่นโดยใช้ประสบการณ์ส่วนตัว ซึ่งทักษะเหล่านี้สามารถปลูกฝังได้ตั้งแต่ในระดับครอบครัว

“ความเป็นมนุษย์ดำรงอยู่ในความแตกต่างหลากหลายเฉกเช่นสีรุ้ง ในอนาคต Pride Month จะไม่ได้มีแค่พวกเราที่มาคุยในเวทีนี้ เราอยากจะเห็นคนที่เป็นชาติพันธุ์ ชนเผ่าพื้นเมือง ประชากรข้ามชาติและผู้สูงอายุลุกขึ้นมาส่งเสียง”

รตี แต้สมบัติ ผอ.มูลนิธิเครือข่ายเพื่อนกะเทยเพื่อสิทธิมนุษยชน

สุดท้ายแล้ว การที่จะก้าวข้ามประตูเพื่อไปสู่ความหลากหลายที่แท้จริงได้ ทั้งความหลากหลายทางเพศ เชื้อชาติ ความเชื่อหรือศาสนานั้น ต้องเริ่มจากการมีความรู้และความเข้าใจในความแตกต่างหลากหลายของมนุษย์ ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วนในการขับเคลื่อนประเด็นปัญหา และปลูกฝังทักษะต่าง ๆ ที่จะส่งเสริมให้เกิดความรู้และความเข้าใจดังกล่าว เพื่อให้สอดรับกับสังคมปัจจุบันที่มีความแตกต่างหลากหลายทางวัฒนธรรมมาก และเพื่อสร้างสังคมที่โอบรับทุกความหลากหลาย